Czym jest podatek VAT? Jakie są aktualnie obowiązujące stawki? Czy każdy musi go płacić? Kto w ogóle go płaci?
Definicja VAT
VAT to podatek od towarów i usług. Jest on doliczany do wartości netto przy transakcji kupna- sprzedaży. W rzeczywistości osobą, która go płaci, jest konsument. Cena prawie każdego towaru to wartość netto plus podatek VAT. Paragony i faktury zawierają informację o obu tych wartościach.
Czego dotyczy VAT?
Czynności objęte podatkiem od towarów i usług wskazuje punkt 5 ustawy o podatku VAT. Opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostawę towarów a także towary objęte remanentem likwidacyjnym.
Opodatkowaniu nie podlega również transakcja zbycia części lub całości przedsiębiorstwa oraz czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, np. w przypadku kradzieży. Co ważne, obowiązek powstaje również podczas wystawiania faktur zaliczkowych.
Ustalenie podstawy opodatkowania
Podstawę opodatkowania tworzy wszystko, co stanowi zapłatę. Podstawę opodatkowania powiększa się o podatki ( z wyjątkiem VAT), cła, należne opłaty, prowizje, koszty opakowania i transportu.
Obowiązujące stawki VAT
Podstawowa stawka podatku to 23 %. Istnieją jeszcze stawki obniżone. 8 % obejmuje roboty budowlano-montażowe a także niektóre usługi gastronomiczne. 5% dotyczy choćby produktów rolnych, takich jak chleb, produkty zbożowe, nabiał, soki czy przetwory mięsne. Stawka 0 % dotyczy eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Same ciekawostki z tym podatkiem
W przypadku rozliczania podatku VAT pojawiają się pojęcia takie jak podatek należny i naliczony. Podatek należny to ten, który firma otrzymuje od sprzedaży. Ma obowiązek odprowadzić go do urzędu. Naliczony, to ten, który płaci firma podczas swoich zakupów. Firma ma jednak możliwość obniżyć przekazywany podatek o ten, który zapłaciła już w czasie zakupów. Teoretycznie brzmi nieskomplikowanie, skoro na każdej fakturze widnieje kwota netto oraz kwota podatku. W praktyce, przy dużej ilości faktur i zasadach, co można, a czego nie można odliczyć, sprawa zaczyna się robić średnio ciekawa. W przypadku cła konieczne są oryginalne dokumenty przewozowe, a czasem towar dojdzie wcześniej niż dokument, a bez papierka nie można odliczyć VAT. W dodatku przepisy często się zmieniają dlatego warto przejrzeć poradnik prawny.
System uszczelniania podatkowego
Dochody z podatku VAT stanowią sporą część budżetu Skarbu Państwa. Jednocześnie przy skomplikowanych przepisach, sporo przedsiębiorstw kręciło na potęgę, by uniknąć płacenia. Aby uszczelnić system podatkowy, w Polsce zostały wprowadzone dwa rozwiązania. Jednym z nich jest biała lista podatników VAT prowadzona przez Ministerstwo Finansów. Znajdują się w nim rachunki bankowe przedsiębiorstw. Zapłata na konto kontrahenta inne, niż to w oficjalnym wykazie, wiąże się z dużymi karami dla tego, który zapłacił. Ma to zwiększyć kontrolę nad rozliczaniem podatku.